کتابخانه ها، کتابداری ها و تهیۀ متون در دوره فاطمی

در منابع، اطلاعات خوبی دربارۀ کتابخانه های سلطنتی فاطمیان و کتابداری های این دوره وجود دارد که هر دو زیر نظر خلیفه-امام فاطمی بود و گاه به طور خصوصی اداره می شد. نخستین شواهد در این باره مربوط به دوران نخست این حکومت برمیگردد؛ هرچند در سراسر این دوره این موضوع به چشم می خورد. حتی با نگاهی تردیدگرایانه به اطلاعات موجود، باز هم کتابخانه خلیفه می بایست بسیار عظیم بوده باشد. دارالعلم به عنوان یکی از نهادهای نیمه عمومی با هدف افزایش نسخه برداری کتاب ها (که در عین حال کتابخانه نیز بود) توسط الحاکم تاسیس شد. برخی شواهد نشان از انجام فعالیت های آموزشی در این مرکز دارد؛ به ویژه در رابطه با دعوت اسماعیلی. کتاب ها و رساله هایی می بایست پیش از خواندن آثار مشکل تر و پیچیده تر مطالعه می شد. با این حال ورود به آن محدودیتِ مذهبی داشت. هرچند نهادهای دیگری نیز برای عموم مردم بود که چنین محدودیتی نداشت. همچنین فرمان سلطنتی خطاب به دانشمندی مشهور در رابطه با چگونگی تولید کتاب، هم برای افزودن به کتابخانه و هم افزایش نیک نامی دولت فاطمی وجود دارد.

برای مطالعه متن اصلی مقاله به کتابخانه مراجعه فرمائید.

محمد تقوی