داروسازی اسلامی در قلمرو ممالیک و مغولان

این مقاله به بررسی وضعیت داروسازی در قرن هفتم و هشتم هجری / سیزدهم و چهاردهم میلادی می پردازد؛ دوره ای که بیشتر سرزمین های اسلامی – که شامل بخش اصلی جاده ابریشم واقع در میان چین و اروپا بود – در سیطره ممالیک در مصر و سوریه و ایلخانان مغول در ایران قرار داشتند. تبادل عملی و نظری دانش در مرزهای متخاصم انجام می شد اما آنچه بر جای مانده حاکی از تاثیرپذیری زیاد داروسازان جهان اسلام در حوزۀ عملی است و حوزۀ نظری تنها مورد استفاده پزشکانی که در سنت داروسازی عربی تعلیم دیده بودند قرار گرفت. از آنجا که نویسنده مطالعات جدی خود را درباره مغولان به تازگی آغاز کرده است، در این مقاله بیشتر به ممالیک می پردازد و به مناطقی که پیش از هرگونه نتیجه گیری قطعی درباره آنها، به تحقیقات بیشتری احتیاج دارند اشاره خواهد کرد. نویسنده بحث را با وضعیت داروسازی مصر دوره ممالیک آغاز می کند، سپس به طور مختصر به وضعیت داروشناسی مقارن با سلطه مغولان می پردازد و در پایان وضعیت داروفروشان را در بیمارستان های ممالیک و مغولان مورد بحث قرار می دهد.

محمد تقوی