آب، تمدن و قدرت در سودان، اقتصاد سیاسیِ دولت‌سازیِ نظامی-اسلام‌گرا

در سال ۱۹۸۹ جنبشی پنهانی از اسلام‌گرایان با گروهی از توطئه‌گران نظامی هم پیمان شد تا با خشونت، قدرت را در بزرگترین کشور آفریقا «سودان» تصاحب کند. رژیم انقلابی سودان بر چهار ستون ساخته شد – سیاستی جدید، اقتصادی آزاد، احیای اسلامی و دگرگونی کامل در روابط خارجی – و به امید مدرن‌سازی استبداد، محافظه‌کاریِ شبه‌نظامی را با مهندسی اجتماعی در هم ‌آمیخت. در این پروژه‌ی دولت‌سازی، آب و سیاست‌ کشاورزی نقش محوری داشته‌اند. هری وِرهووِن در این کتاب از چشم‌اندازهای متعارف قحطی، «جنگ‌های آب» و یا بلای منابع نفتی، فراتر رفته و عوامل محیطی، توسعه و قدرت سیاسی را به یکدیگر متصل می‌کند. وِرهووِن بر اساس سال‌ها دسترسی منحصر‌به‌فرد به اسلام‌گرایان، ژنرال‌ها و نخبگان کسب‌وکار در هسته‌ی انقلاب الإنقاذ، داستانِ یکی از جاه‌طلب‌ترین پروژه‌های دولت‌سازی در آفریقا در دوران مدرن را بیان می‌کند – و اینکه چگونه خطرکردن دولت برای استفاده از آب و کشاورزی در راستایِ تحکیم قدرت، به جهانی شدن قرن بیست و یکم، ایدئولوژی اسلام‌گرا، و تشدید موقعیت ژئوپلتیک رودخانه‌ی نیل، مرتبط است.

ویژگی‌های این کتاب:
بر مجموعه‌ای فوق‌العاده از مصاحبه‌ها با تصمیم‌گیرندگان کلیدی در داخل و خارج سودان، تکیه دارد.
مجموعه‌ای متفاوت از ارتباطات میان عوامل محیطی، توسعه و قدرت سیاسی در سودان را مورد تأکید قرار می‌دهد.
داستانِ یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های دولت‌سازی آفریقا در دوران مدرن را نقل می‌کند.

سید مهدی مصطفوی