ایل‌ها و امپراتوری در حاشیه‌های ایران قرن نوزدهم

کتاب ایل‌ها و امپراتوری در حاشیه‌های ایران قرن نوزدهم تاریخ ایلات بختیاری زاگرس را در طول وهله‌های خطیری که مصادف با گشایش خطه‌شان به سوی جهان بیرون بود بررسی می‌کند. زمانی که سلسله قاجار تلاش کرد اقوام حاشیه‌نشین را با حکومت خود یکپارچه کند، امپراتوری بریتانیا تاخت‌وتازهای سوداگرانه خود را به درون مناطق کوهستانی در مرز ایران و عراق که قبلا دستر‌س‌پذیر نبود آغاز کرد. از طریق این پروژه‌های آمرانه امپراتوری که شامل جمع‌آوری اطلاعات جغرافیایی و قوم‌شناختی، احداث یک جاده در دل کوه‌ها، و استخراج نفت هم می‌شد و در جریان انقلاب مشروطه به اوج خود رسید، فاصله بین حکومت و حاشیه‌های ایلیاتی کم شد. این پروژه‌های مدرن قبایل چادرنشین و شبانی در حاشیه‌های ایران قاجاری را که خودمختار بودند با یک قلمرو امپراتوری گسترده‌تر و اقتصاد جهانی تلفیق کرد. با این حال، در کشاکش این تحولات محیط زیستی و اجتماعی، سوژه‌های عشایری منفعل نماندند، و پروژه‌های امپراتور در پس‌کرانه‌های ایران همیشه از خلال برخوردها، سازش‌ها و درگیری با قبایل پیش می‌رفت. آرش خازنی نویسنده کتاب برخلاف طیف وسیع آثاری که به طبقات شهرنشین و مرکز سیاسی ایران قاجار پرداخته‌اند نقطه‌نظری از دل چادرهای ایل بختیاری در حاشیه را برگزیده است. این کتاب با بهره‌گیری از وقایع‌نامه‌های فارسی، تواریخ عشایری، و منابع بایگانی از لندن، تهران و اصفهان، از حاشیه ایران به تاریخ قرن نوزدهم می‌نگرد و حاشیه‌های عشایری را در قلب ماجرایی درباره امپراتوری و یکپارچه‌سازی در خاورمیانه مدرن قرار می‌دهد. این کتاب مفصل‌ترین و زنده‌ترین گزارشی است که تاکنون درباره قبایل در ایران قرن نوزدهم نوشته شده است.