ساخت مهر‌ه‌های لاجوردی در شهر سوخته؛‌ تفسیر صنایع دستی در جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی شهریِ هزاره‌ی سوم پیش از میلاد

این کتاب پنجاه سال پس از نخستین حفاری‌ها در شهرسوخته در سیستان [زابل] ایران (۲۵۰۰ ق.م.)، نتایج حاصل از کاوش‌های کارگاه‌های سنگ لاجورد را در این سرزمین منتشر می‌کند. بازسازیِ دقیق ترتیب تولیدِ مهره‌های سنگ لاجورد که در این شهر بزرگِ عصر مفرغ با استفاده از روش‌های علمیِ به روز شده انجام می‌شده است، یادآور تولیدِ سرمته‌های برآمده از سنگ‌های چخماق است که در یک تراز زمانی موازی، برای سوراخ کردنِ مهره‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نتایج همچنین بسیاری از پیش‌فرض‌های پذیرفته‌شده را درباره‌ی نظام کار دوران باستانی در شهرهای عصر مفرغ مورد تردید قرار می‌دهد. تتبعات این اثر حاکی از این نتایج است: صنعت‌گران، استادکارانی تک‌محصول نبودند، بلکه کارشناسانی چندپیشه بودند که همزمان بر مصالح متنوعی نظیر سنگ لاجورد، فیروزه، سنگ چخماق، مرمرسفید و مس کار می‌کردند. آنها آزادانه در میان ویرانه‌های شهر بیتوته می‌کردند، غذای خود را از سواحل دریاچه‌های همجوار گرد می‌آوردند، و از زندگی در قصرها و جیره‌خواریِ برگزیدگان پرهیز می‌کردند. آنها احتمالاً چادرنشینانی مستقل بودند که در مسیر چراگشت در امتداد دره هلمند حرکت می‌کردند، و از معیشت دائمی در بافت شهرنشینیِ اولیه برخوردار نبودند. آنها فناوریِ ساینده‌های حاوی کوراندم (سنگ سنباده) را کشف کرده بودند. و آنها برای نخبگانی که بر شهر حاکمیت داشتند، کار می‌کردند و نه برای تجار و حاکمان بین النهرین دوردست.