شکل‌گیری یک جهان‌بینی قرآنی: هرمنوتیک نص‌محور و بلاغت اصلاحات اخلاقی در زمان خلافت مامون

این کتاب با بررسی ذهنی بودن معنی قرآن در جهان، به تحلیل ارجاعات قرآن در بلاغت سیاسی مسلمانان می پردازد. نویسنده با بهره‌گیری از نظریه کلاسیک بلاغت عربی-اسلامی، اسناد عربی منسوب به مامون خلیفه عباسی (۱۷۰-۲۱۸ق) را که حکومتش همزمان با بلوغ اندیشه سیاسی و فرهنگ ادبی کلاسیک اسلامی بود بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که چگونه ارجاعات قرآن به مثابه تفسیر استعاره‌سازانه عمل می‌کند و به موجب آن آیات قرآن از دریچه تجربه ذهنی بازتفسیر می‌شوند. در عین حال، تجارب اجتماعی-تاریخی بر حسب گونه‌شناسی اخلاقی قرآن درک می‌شود، که متشکل از قطب‌های به هم مرتبط است و این قطب‌ها شخصیت‌های اخلاقی خوب و بد را در جهت‌گیری متقابل تعریف می‌کند. خلیفه با بهره‌گیری برنامه‌ریزی‌شده از ارجاعات قرآنی در طرح منطقی استدلال بلاغی، تشابهات اخلاقی میان شخصیت‌های برجسته قرآن و افراد حاضر در محیط اجتماعی خود ایجاد می‌کند و بدین وسیله خود را مصلح و راهنمای اخلاقی معرفی می‌کند تا پیروانش را به حقانیت خلافت خود و الزام دینی-اخلاقی اطاعت از مقام خود کاملا مجاب کند. مطالعه موردی مأمون گویای ماهیت و کارکرد ارجاعات قرآنی در دوره های تاریخی است و بنابراین به گفتگوهای گسترده‌تر درباره تأثیر قرآن بر شکل‌گیری تمدن اسلامی کمک می کند.

فهرست مطالب:

۱- شرایط ارجاع

۲-روش‌های ارجاع

۳-جنگ داخلی

۴-روابط خارجی و جهاد

۵- مِحْنَه خَلق قرآن

۶- نتیجه‌گیری: معنای قرآن در جهان