کایلا جکسون، نسخه‌های اسلامی از آناتولی در اواخر دوران قرون وسطا (۱۲۷۰ـ۱۳۷۰ میلادی): تولید، حمایت و کتاب‌آرایی اسلامی

در فاصلۀ حملات مغول به ایران (در اوایل قرن هفتم هجری) و سپس تشکیل دولت ایلخانان (در اواسط قرن هفتم هجری) تا دوران ظهور عثمانی‌ها در اواخر قرن هشتم هجری، سرزمین‌های آناتولی و شامات بی‌ثبات و درگیر نزاع‌های محلی بودند. با وجود این، مجموعه‌ای غنی از نسخه‌های خطی زیبا و تزیین شده از این دوران ــ دوران ایلخانی ــ بر جای مانده است. کتاب حاضر می‌کوشد بخشی از این آثار را بررسی و تحلیل کند. کایلا جکسون نویسندۀ کتاب با تجزیه و تحلیل پانزده نسخۀ خطی عربی و فارسی بسیار زیبا، از جمله قرآن‌ها، نقاشی‌های شاهزادگان، کتب تاریخی و آثار صوفیانه، می‌کوشد تحول و تکامل خط و تذهیب در آناتولی را در اواخر قرون وسطای مسیحی ردیابی کند. وی نشان می‌دهد که شهر قونیه به طور خاص در آناتولی مرکزی، مرکز فعالیت هنری پویایی بوده که در آنجا شاهزادگان محلی ترک، دیوان سالاران سلجوقی و دراویش مولوی همگی به تولید و حمایت از نسخه‌های خطی اهتمام و توجه داشته‌اند.

کتاب یک حُسن بزرگ دارد و آن دسترسی مولف به نسخه‌های موجود در مزار مولانا در قونیه است، اما همین امر خود نقصی هم در کار مؤلف پدید آورده است. برخی از این نسخه‌های (اکنون) موجود در قونیه، خود در این منطقه و در قرن هفتم و هشتم پدیده نیامده‌اند، بلکه تبار غزنوی و سلجوقی در قرون پنجم تا هفتم دارند. از این رو، چه بسا تحلیل‌های مولف از تاریخ تحول خط و تذهیب و کتاب آرایی اسلامی در این دوران را نباید نهایی و کامل دانست.

برای مطالعه متن کتاب کلیک کنید.