فراخوان مقالات: پنل «مادیت متون مقدس: قرآن و مخطوطات عبادی»

مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی: کنگره جهانی «کمیته بین‌المللی تاریخ هنر» (CIHA) برای سی‌ و ششمین گردهمایی خود که با موضوع «ماده و مادیت» و از ۲۳ تا ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴ در شهر لیون، فرانسه برگزار خواهد شد پنلی را با عنوان «مادیت متون مقدس: قرآن و مخطوطات عبادی» لحاظ کرده است.

در توضیحات این فراخوان آمده است:

هم قرآن و هم مخطوطات عبادی اسلامی در طول تاریخ به عنوان متن و آثار هنری مطالعه شده‌اند، ولی به ندرت به عنوان اشیای مادی بررسی شده‌اند. مسائلی درباره چگونگی لمس و مرتب‌سازی مواد قرآنی، اینکه نسخه خطی چگونه استفاده شود، کجا قرار داده شود، چه زمانی لمس شد، و اینکه آیا معطرسازی آن، خوردن آن یا فروش آن مجاز است، از جمله دغدغه‌های قرن‌های نخستین اسلام بوده است.

این بحث‌ها که در بروز فیزیکی قرآن به صورت نسخه خطی، طومار یا مصنوعات حکاکی‌شده نقش داشته است باعث شکل‌گیری تقدس آن در فضای مادی شد و بر استفاده از مخطوطات عبادی اسلامی که حاوی بخش‌هایی از قرآن در کنار دیگر متون مقدس، ادعیه یا تصاویری از اماکن مقدس بود تاثیر گذاشت. تاریخ هنر به ندرت به این گونه پدیده‌ها، یا به مادیت متون مقدس و معنوی به طور کلی پرداخته است.

این پنل قصد دارد مادیت متون مقدس را با تاثیرگذاری‌های این متون در شکل‌گیری قالب‌های هنری که در طیف گسترده‌ای از سنت‌ها داشته‌اند، در زمان تولیدشان یا پس از آن، بررسی کند، سنت‌هایی مثل: خوش‌نویسی قرآنی، خط نگاره، و کتیبه‌های نمادین در کتاب‌ها و طومارها، و نیز روی الواح و قاب‌های ساخته شده از مواد مختلف، در کنار و در ترکیب با متون عبادی و تصاویری که به صورت‌های ترسیمی یا شمایلی ارائه شده‌اند.

با فاصله‌گیری از کالبدشکافی‌های باستان‌شناختی و مطالعه سبک‌ها و خزانه‌ها، امیدواریم فضایی برای بررسی متون مقدس از طریق مادیتشان، کاربردشان، و طیف واکنش‌های فیزیکی به آنها ایجاد کنیم. معانی – چه دینی، چه سیاسی و چه زیبایی‌شناختی – را علاوه بر ظاهر متن‌ها می‌توان در نحوه کارکردشان نیز یافت، و این از دریچه مادیت است که می‌توان افکار و رفتارهای مغفول مانده را بررسی کرد.

با این نگاه، ما از مقالاتی استقبال می‌کنیم که مادیت متون مقدس از هر نوعی را بررسی کند، و بر نحوه شکل‌گیری این متون تمرکز کند، اینکه چه ایده‌های زیبایی‌شناختی در دل آنها جای گرفته است، و اینکه قالبشان چه نوعی تعاملی را می‌طلبیده است، چه در زمان تولید، استفاده، تغییر یا بازکاربری. این متون که با تغییر مکان و زمان با معانی متغیری جلوه می‌کردند، هم در درون و هم بیرون از جوامع مسلمان، ظواهر چندگانه‌ای از ایمان و تاثیر را باز می تاباندند که باید بررسی شود. مداخلات بعدی مثل دستکاری در عناصر شکل‌دهنده این متن‌ها، الحاقیه‌ها به تصاویرشان، یا ایجاد لکه و حذف نیز بیانگر سنت‌ها و عقاید است، و اغلب برآمده از ایدئولوژی بوده است. این پنل از تحقیقات میان-‌رشته‌ای و پیونددهنده مطالعات دینی، انسان‌شناسی، و فرهنگ بصری استقبال می‌کند.

متقاضیان باید چکیده خود را (۳۰۰ تا ۵۰۰ کلمه) به زبان انگلیسی یا فرانسوی و به همراه ۴ تا ۶ کلمه و یک زندگی‌نامه کوتاه و رزومه‌شان را تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳ از طریق این لینک ارسال کنند.