سید حسین مدرسی طباطبایی

سید حسین مدرسی در قم به دنیا آمد. پس ازگذراندن تحصیلات جدید، به حوزه علمیه پیوست. سطوح عالی فقه و اصول را نزد آقایان ‌مرحوم فاضل لنکرانی، حسین نوری، یوسف صانعی، و مرحوم آیت‌الله‌سلطانی، ومتون فلسفی را خدمت آقایان محمد محمدی گیلانی، جوادی آملی، محمد شاه‌آبادی، و مرحوم مرتضی مطهری فرا گرفت. خارج فقه و اصول را عمدتاً درمحضر مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد (یک سال) و آیت‌الله مرتضی حائری طاب ثراه (ده سال) شاگردی کرد. هم‌زمان به تدریس متون‌درسی رایج در حوزه نیز می‌پرداخت که تا سطوح عالی ادامه داد. از سال۱۳۵۵ متناوباً، و از سال ۱۳۵۸ مستمراً، برای ادامه تحصیلات جدید درانگلستان به سر برد. در سال ۱۳۶۱ دوره دکتری خود را در دانشگاه آکسفورد به پایان برد و برای تدریس به دانشگاه پرینستون آمریکا دعوت شد که از آن‌زمان تا کنون در همان‌جا مقیم و عهده‌دار کرسی Bayard Dodge آن دانشگاه‌است. او هم‌زمان در دانشکده مطالعات بین‌المللی دانشگاه کلمبیا در شهرنیویورک، و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد نیز عهده‌دار کرسی مهدی (کلمبیا) و گلستانه (آکسفورد) است. همچنین به تناوب در دانشکده‌حقوق دانشگاه ییل و هاروارد نیز تدریس کرده و مدّت نه سال عضو شورای‌عالی نظارت بر دانشگاه هاروارد بوده‌است.
از ایام نوجوانی در اواسط دهه چهل به نوشتن مقالات‌اجتماعی و سپس مذهبی در روزنامه‌ها و مجلات مذهبی (مانند مجله مکتب‌اسلام) می‌پرداخت که سپس با پژوهش‌های تاریخی در مجلات ادبی تهران (مانند ماهنامه‌های وحید و بررسی‌های تاریخی) ادامه داد. در سال‌های ۱۳۵۰تا ۱۳۵۵ شماری کتاب در مورد پیشینه تاریخی شهر قم و اسناد تاریخی به‌چاپ رسانید. در بیست و پنج سال اخیر، تحقیقات و نوشته‌های اسلامی او دردو زمینه فقه اسلامی و تاریخ تشیع متمرکز شده  است. موضوعات و مقالات مختلفی که او تاکنون به آن پرداخته است، عبارتند از: علیت نهایی در فلسفه ابن سینا، زنان و روایت احادیث در تاریخ اسلام، مرزهای جامعه شیعی اولیه، تاریخ هستی شناسی، فاطمه زهرا (س) در حافظه جمعی مسلمانان، مکتب یگانگی وجود و چهره هنرمند درجامعه اسلامی.

کتابشناسی

زمین در فقه اسلامی، دو جلد (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۲)

مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ترجمه محمد آصف فکرت، (مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸)

مکتب در فرایند تکامل، ترجمه هشام ایزد پناه (پرینستون: انتشارات داروین، ۱۳۷۳) (اخیراً انتشارات کویر در تهران با مقدمه تازه‌ای از سوی مؤلف آن رانشر داده‌است). مدرسی با چاپ ترجمه کتابش مکتب در فرایند تکامل پس از ۱۳سال در سال ۱۳۸۶در ایران در کانون توجه همگان قرار گرفت.

میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ترجمه سید علی قرایی و رسول‌جعفریان (قم: کتابخانه تخصصی تاریخ، ۱۳۸۳) (همین کتاب)

Tradition and Survival: A Bibliographical Survey of Early Shi’ite Literature, Oxford, 2003.

al-Hakim al-Jishumi, Risalat Iblis ila ikhwanih al-manahis (ed.), Beirut, 1994 (revised edition).

Crisis and Consolidation in the Formative Period of Shi’ite Islam, Princeton, 1993.

“Early Debates on the Integrity of the Qur’an,” Studia Islamica, 77 (1993).

An Introduction to Shi’i Law, London, 1984.

Zamin dar fiqh-i Islami (Land in Islamic Law), 2 vols., Tehran, 1983–۸۴.

Kharaj in Islamic Law, London, 1983.

ایمیل: hm@Princeton.edu
تلفن: ۴۲۶۸-۲۵۸-۶۰۹