بیزانس و اسلام؛ عصر (سده) گذار

این کتاب بلحاظ تاریخی به تعامل فرهنگی امپراطوری بیزانس (۱۴۵۳-۳۹۵ م) با قرون اوّلیۀ اسلامی در قالب تحلیل بیش از ده کشور جهان و در سه بخش کلّی بیزانس، تجارت (بازرگانی)، و اسلام، می‌پردازد. کتاب، شامل مقالاتی از ۴۰ تن از محقّقان سراسر جهان است و گرچه برخی مقالات، کوتاه هستند، ولی ارجاعات و پی‌نوشت‌های قابل ملاحظه و ارزشمندی دارند.
این کاتالوگ، به طبقه‌بندی و تحلیل تاریخی، فرهنگی، و هنری اشیاء گوناگونی اعم از نسخ خطّی قرآن و دیگر نسخ خطّی که ارزش هنری، ادبی، و تاریخی قابل ملاحظه‌ای دارند، پارچه‌ها، سکّه، میناکاری، جواهرات، نقوش حیوانات، موزائیک، سرامیک، مجسّمه‌ها و مجموعه‌های خاتمکاری پرداخته است.
رویکرد کتاب، رویکرد میانفرهنگی است و کوشیده تا ضمن توجّه به دلالتهای مهمّ بینفرهنگیِ زندگیِ روزمرۀ مردمان، روایتی مصوّر، همراه با تحلیل از تبادل فرهنگی بین مسیحیت و اسلام ارائه دهد. ۲۰ شیء از این ۴۰ مورد، متعلّق به اسلام متقدّم (قرون اولیه اسلامی) است و سعی شده بحث انتقال فرهنگی در ادیان ابراهیمی– اسلام، مسیحیت، و حتّی یهودیت–  مورد توجّه قرار گیرد.
اغلب آثار انتخاب شده متعلّق به قرن هفتم تا نهم (و بعضاً ششم، هشتم و گاه دهم) میلادیست و بلحاظ گسترۀ جغرافیایی، مسیر تجاری-بازرگانی اسپانیا تا چین را در آن دوره زمانی در بر گرفته است.
اهمّیت عمدۀ کتاب، ارائۀ تحلیلی مستند به آثار، از تجربۀ مواجهۀ فرهنگ یهودی–مسیحی با اسلامِ نوظهور و و ترسیم تعامل متقابل فرهنگی–دینی در این مقطع زمانیست که بنظر نویسندگان، اوج آن را در قرن نهم میلادی می‌توان دید. به نظر برخی از محقّقان، این کتاب به خوبی توانسته است تحوّلات فرهنگی، سیاسی، و هنری ناشی از ظهور اسلام در امپراطوری بیزانس را روایت و تحلیل کند.
برخی مطالب عمدۀ کتاب بدین قرار است: وضع جوامع مسیحی در قرون اوّلیۀ اسلامی، مسیحیت قطبی، یهودیت، بین بیزانس و اسلام، پول به مثابه تداوم فرهنگی، هنر اسلامی و قلمرو سکولار، دین، مذهب و فرهنگ صدر اسلام و غیره.
بیش از سی نویسنده با این مجموعه همکاری داشته‌اند. ویراستان ارشد این مجموعه هلن سی ایوانز و مایکل جهاریز، سرپرست هنر بیزانس در گروه هنر قرون وسطی در موزه هنر متروپولیتن آمریکا و برند راتلیف، دانشیار تحقیقات هنر بیزانس در گروه هنر قرون وسطی در موزه هنر متروپولیتن، هستند.