تدبیر الصبیان زکریای رازی: ترجمه‌ی لاتینی و عبری همراه با شرح انگلیسی

تدبیر الصبیان یا «رساله فی امراض الاطفال والعنایه بهم» یکی از رساله‌های طبی زکریای رازی (۲۵۱ـ۳۱۳ ق) است که نسخه‌ی عربی آن متاسفانه امروز به دست ما نرسیده، اما ترجمه‌هایی لاتینی و عبری از آن در اختیار ماست که طی قرون وسطا در اروپا انجام گرفته است. گفتنی است در سال ۱۹۷۱، پزشکی به نام ساموئل رادبل، این اثر را بر مبنای متن لاتینی، به زبان انگلیسی ترجمه و در مجله‌ی «بیماری‌های کودکان آمریکا» منتشر کرد. بعدها نیز پزشکی عراقی به نام دکتر محمود حاج قاسم، ترجمه انگلسی را مجدداً به عربی ترجمه و منتشر ساخت. رساله با توجه به ترجمه دارای ۲۴ باب است که مؤلف در هر باب، بیماری‌ای از بیماری‌های شایع کودکان را تشریح می‌کند و اسباب و علل و در ادامه، معالجه آن را بیان می‌کند.

کتاب حاضر متن باقی مانده از ترجمه‌ی اصل رساله‌ی زکریای رازی به دو زبان عبری و لاتینی در قرون وسطا را ارائه می‌دهد. در آغاز، متن رساله به لاتینی (بر اساس ۳ نسخه)، سپس متن عبری و تصحیح انتقادی آن بر اساس ۸ نسخه‌ی خطی آمده است. در ادامه ترجمه‌ی انگلیسی متن لاتینی و نیز شرح و توضیحی بر آن قرار گرفته است. نیمه‌ی آخر کتاب حاوی انواع نمایه‌های موضوعی و لفظی بر بخش‌های انگلیسی، لاتینی و عبری کتاب است.

مرتضی کریمی‌نیا

برای دریافت مقدمه‌ی کتاب کلیک کنید