خاستگاه و تشریح سنت های اباضیه

این کتاب ویژگی‌های ممیز امامیه اباضیه را در سنت های خلافت‌های خوارج و راشدون و اعراب پیش از اسلام بررسی می‌کند. این کتاب با استفاده از «چهار مرحله دین» (مسالک الدین) بعنوان یک اصل سازمان‌دهنده، چهار نوع امام مرتبط را که مناسب با این مراحل لحاظ می‌شوند بررسی می‌کند: امام الظهور، امام الدفاع، امام الشاری (امام فروشنده که بر دشمنان خود چیره شده یا با این تلاش خود را به خداوند فروخته است) و امام الکتمان؛ و هر یک از انواع امام را درون یک روند و مسیر توسعه‌ی اباضی قرار می‌دهد. برخی ویژگی‌های ممیز سنت امامیه اباضی، همچون امام الشاری که فداکارانه برای بنا نهادن حکومت اباضی مبارزه می‌کند، در روایت‌های شهادت خوارج نخستین ریشه دارد که از سوی اباضیه مشخص گردید و بعدا به دکترین‌های نظام‌مند تبدیل شده است. دیگر ویژگی‌های این سنت، امام «ضعیف» است که اقتداری موقت تحت کنترل علما را پذیرفت و به الگوهای اقتدار محدود مربوط به پیش از اسلام رجوع کرد که در نتیجه راه خود را در هنجارهای سیاسی اسلام اولیه گشود.

حمید طالب