سلفی گری در لبنان: از سیاست گریزی تا جهادگرایی فرا ملی

نویسنده در این کتاب کوشیده است تا خط و ربط جریانهای سلفی در کشور رنگارنگ لبنان را جستجو کند.

سلفیت تا پیش از۱۱ سپتامبر توجه‌ها را به خود جلب نکرده بود. بلکه از سال ۱۹۸۱ و از زمان ترور رئیس جمهور مصر انور سادات، توجه‌ها بر اسلام سیاسی بود. اما مطالعات در مورد سلفیت ناچیز و بیشتر با ابهامات و سوء فهم‌هایی همراه بود….

فصل اول: باورها، ایدئولوژی و منهج سلفی ها: چارچوب تاریخی و معاصر آن
در این فصل به پیدایش و شکل گیری سلفیت به عنوان مکتب فکری در عالم اسلام پرداخته می­شود. در این بخش تاکید بر مباحث تاریخی ، فلسفی و ایدئولوژیکی است که در دوران کلاسیک عربی در نتیجه فتوحات و شکستها و تاثیرات آنها بر مذهب و جامعه شکل گرفت. در این میان بود که سلفیت به عنوان یک دکترین و جریان تکون یافت. جریانی که خواستار بازگشت به پاکی اصیل و دست نخورده زمان پیامبر و صحابه اوست….

فصل دوم: راه سلفیت
بررسی شکل گیری کشور لبنان و سیستم اعتقادی آن که مجموعه ای از فرقه‌ها و قدرتهای مختلف را به دور هم جمع کرده است. با این حال این سیستم قادر نبوده است تا یک هویت ملی محکم یا دولت پایداری را شکل دهد. در عین حال ساختار شبه دموکراتیک و باز آن ، چراغ چشمک زنی برای جلب جریانات رایج در عالم عرب بوده است. آرام ترین سلفی‌ها و اسلام گراها نیز راه خود را به سوی لبنان یافتند…

فصل سوم: آرام ترین ایدئولوژی سلفی مربوط به شیخ سعد الدین محمد الکیبی
این فصل به بررسی ایدئولوژی شیخ کیبی بنیان گذار موسسه سلفی البخاری در «آخر» می­پردازد.

فصل چهارم: جریان سلفیت «حرکی» شیخ زکریا عبدالرزاق المصری
علاوه بر تاکید بر بازگشت به سیره نبوی نکته دیگر در ایدئولوژی او تقسیم انسانها به مومن و غیر مومن است. مطلب دیگرتاکید او بر لزوم یکپارچه کردن مسلمانان در مقابل سکولاریسم و دیگر جریانات الحادی است.

فصل پنجم: ظهور سلفیت جهادی عصبه الانصار

فصل ششم: سیاست اعتقادی و تعالی شیعه: انتفاضه یا قیام شورشیان
این فصل به پایان جنگ داخلی در لبنان و ظهور جمهوری دوم با وساطت سوریه پرداخته است. در اینجا سیاست سوریه در لبنان و روابط سورس-لبنانی مورد مداقه قرار می­گیرد که در مقابل آن ، حزب الله به عنوان شاخص ترین قدرت سیاسی و نظامی‌در کشور قدعلم کرد که این سبب ناراحتی احزاب دیگر از جمله جریان سنی به رهبری رفیق حریری و سلفی‌ها گردید.

فصل هفتم: رهبری سنی و سلفی : مصالح سیاسی و خود انکاری

فصل هشتم: سلفیت، خانه تقسیم شده ، شورش سوریه: جهاد در راه خدا
در این فصل به مطالعه استفاده‌های لبنان از شورش سوریه پرداخته شده است. در اینجا زمینه‌های دخالت جریانهای بعدی، سلفیها و حزب الله در درگیری‌های سوریه بررسی شده است.

نتیجه گیری
پیدایش سلفیت در لبنان حاصل ترکیبی ازعوامل داخلی با تغییرات اجتماعی-سیاسی و ایدئولوژیک موجود در منطقه است. در مورد سلفیت فراملی نیز همین مطلب صادق است. شرایط شبه دمکراتیک و باز لبنان فضا را برای رشد سلفیها هموار کرد. در عین حال فضای چندصدایی و تکثرگرای لبنان همواره چالشی برای سلفیها بوده است.