نظریه‌های حقوق طبیعی اسلامی

این اثر یک بررسی حقوق‌شناختی در زمینه‌ی نظریه‌ی حقوق طبیعی اسلامی است که خواننده را با چهره‌های اصلی سنت حقوق طبیعی اسلامی و آثار آنها آشنا ساخته توسعه‌ی تاریخی فقه اسلامی را تحلیل نموده تقابل‌های عمده‌ی آن را با سنت‌های غربی حقوق طبیعی تبیین می‌نماید. در بحث‌های رایج در زمینه‌ حقوق اسلامی مسلمانان مدرن تصویری از حقوق اسلامی را زنده نگاه داشته و ارائه می‌دهند که بر مبنای آن این حقوق از سوی خدا وضع شده است، خدایی که مؤمنان باید از او اطاعت کنند. با اینحال این کتاب نشان می‌دهد که فقهای مسلمان سنی تا این حد قاطع نبوده‌اند بلکه تحت شریعت واجبات و محرمات را توجیه می‌نمودند و اینگونه این پرسش را مطرح می‌کردند که آیا عقل به تنهایی می‌تواند مبنای نشان دادن خوب و بد باشد یا نه. اینان درباره‌ی صلاحیت عقل نظریه‌پردازی کرده‌اند و از نظرشان طبیعت پیوندی میان اراده‌ی الهی و عقل انسانی است. از آنجا که طبیعت از سوی خدا ایجاد شده و در نتیجه بازتاب خیر اوست بنابراین با ارزش و حقیقت آمیخته‌ است، پس از آنجا که خدا خیر را آفریده طبیعت را می‌توان برای رسیدن به نتیجه‌های هنجاری و تجربی درباره نیکی و بدی مورد کاوش قرار داد.

حمید طالب