اثر سجود و دیگر نشانه های جسمانی مشخص در قرآن

چکیده مقاله:

نشانه‌­ی شناخته شده به عنوان “اثر سجود” (سیما) که در قرآن ذکر شده در اسلام به عنوان نشانه و لکه­‌ای بر روی پیشانی، ریشه­‌دار و تثبیت شده است. در دیگر سنت­‌های دینی چنین علائمی بر روی پیشانی که اغلب نشانه­‌ی پارسایی یا عضویت در یک جمعیت است، شایع و معمول است. مورد قرآنی نیز با چنین گرایشی سازگار است. موی پیشانی (ناصیه) نیز نمادی است همطراز با پیشانی که در قرآن آمده است. هرچند که موی پیشانی متضمن معنایی منفی است. این مشخصه‌­ی معمول از ظاهر یک شخص می­‌تواند در وضعیت­‌های فرهنگی دیگر، همچون نشانه‌­ی روی پیشانی بر عضویت و پارسایی دلالت کند. نویسنده پس از بیان مواردی از قرآن که واژه­‌های سیما و ناصیه در آن آمده و نظرات تفسیری گوناگون در تفسیر آنها، می­کوشد به مسأله پیشانی و موی پیشانی در سنت­‌های دینی پیش از اسلام بپردازد. وی معتقد است که فرهنگ واژگان قرآنی تصاویری از گذشته را در بر دارد و با اذعان بر اینکه شواهدی که ما را قادر به ردیابی ریشه­‌ها کنند بسیار اندک‌­اند به کنکاش در مفهوم سیما و ناصیه و برخی از تصورات رایج در میان اقوام پیش از اسلام از پیشانی و موی پیشانی (سیما و ناصیه) و برخی از آداب و رسوم دینی در ادیان پیش از اسلام، همچون بستن تفیلین بر روی پیشانی می­‌پردازد.

اصل مقاله در: پایگاه مجلات کمبریج

آلاء وحیدنیا