کریستین ژامبه؛ صدای صدرا در فرانکوفونی

مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی: کریستین ژامبه (متولد ۲۳ آوریل ۱۹۴۹ در الجزایر) فیلسوف فرانسوی و دانش‌آموخته الهیات تطبیقی است. او در مدرسه عملی تحقیقات عالی (Ecole Pratique des Hautes Etudes) در موضوع فلسفه و الهیات به تدریس و پژوهش مشغول است.

در دوران دانشجویی، ژامبه سری پر از شور سیاسی داشت و تحت‌ تأثیر انقلاب فرهنگی چین و حوادث ماه مه سال ۶۸ در عضویتِ‌ گروه‌های مائوئیستیِ موسوم به اتحادیه‌ی جوانانِ کمونیست بود. اما بعدها از سرنوشت مائوئیسم در چین و  فرانسه سرخورده شد و زمینه برای گسست ناگهانی ژامبه از سیاست‌‌ورزی انقلابی و سازمان‌دهی‌شده فرآهم آمد.

در همین دوران آشنایی سرنوشت‌ساز او با هانری کربن شیعه‌شناس فرانسوی و مبدع نظریه «اسلام ایرانی» رخ داد که باعث شد او عطای «تغییر جهان» به سبک مارکس را به لقای «تفسیر جهان» آن هم از منظر فلسفه‌ی عرفانیِ شیعی ببخشد.

ژامبه از آن هنگام خط فکری کربن را پی گرفته است و مسیر علمی او را در مطالعه اسلام و تشیع دنبال می‌کند. او سابقه تدریس فلسفه اسلامی در مدرسه بازرگانی پاریس و موسسه ایران‌شناسی در دانشگاه پاریس ۳- سوربن نو را دارد. از وی مقالات بسیار زیادی درباره آداب، سنن، فرق، ادبیات، معماری، فلسفه و حتی شعر در دنیای اسلام به چاپ رسیده است. او آثاری از لویی ماسینیون و هانری کربن را ویراستاری و منتشر کرده است. وی همچنین آثاری را از فارسی و عربی به فرانسه ترجمه کرده است، از جمله مجموعه اشعاری از جلال‌الدین رومی و فروغ فرخزاد را.

از جمله علائق اصلی او در شیعه‌شناسی پژوهش و نشر درباره صدرالدین شیرازی است‌ و او را می‌توان فعال‌ترین صدراپژوه در جهان فرانسوی‌زبان دانست.

کریستین ژامبه در کتاب فعل وجود: فلسفه وحی از نظر ملاصدرا (۲۰۰۲) نگاه خاص ملاصدرا به مقوله وحی و تحقق آن در عینیت سلسله‌مراتب وجود را می‌کاود. در کتاب ولایت الهی: اسلام و نگاه سیاسی به جهان (۲۰۱۶) با بحث از ولایت و تمایزهای ولایت ظاهری و ولایت باطنی از منظر صدرالدین شیرازی، دین را به جای اینکه الگویی برای سلطه بیرونی باشد، به یک ممارست معنوی برای کشف معانی پنهان و الگویی برای آزادی درونی معرفی می‌کند. و در کتاب پایان همه‌چیز: آخرالزمان قرآنی و فلسفه ملاصدرا (۲۰۱۷)، ضمن ارائه ترجمه‌ای از رساله حشر الاشیاء ملاصدرا به زبان فرانسوی، تلقی معنوی و باطنی ملاصدرا از رخدادهای آخرالزمان و نفی تفسیر فیزیکی از این برهه را به بحث می‌گذارد.

تصویری نادر از کریستین ژامبه در کنار هانری کربن در سفر به اصفهان