سلسله نشست‌های دانشگاه لایدن با موضوع «مخطوطاتی از جهان مسلمان»

جهان مسلمان ده‌ها هزار نسخه خطی درباره هر موضوعی که تصور شود تولید کرده است: از سفرنامه‌ها و وصف‌نامه‌های جغرافیایی تا گزارش درختان سخنگو و دیوارهای بلندی که جلوی حملات دشمنان دیوآسا را می‌گیرد؛ از گزارش‌های تاریخی درباره شاهان و پیامبران تا توضیحاتی درباره وجود محیط طبیعی و مصنوعی پیرامون؛ از منابع دامپزشکی و رساله‌هایی درباره اسب‌سواری تا اشعاری درباره اسب‌هایی که از سواران سنگین‌وزن خود شکوه می کنند؛ و از رساله‌های علمی پیشرفته درباره نجوم و پزشکی تا دستورالعمل‌هایی درباره تبدیل سنگ به طلا و چگونگی یافتن منبع حیات. تعداد زیادی از این مخطوطات حفظ شده‌ است و اغلبشان چندان بررسی نشده‌اند و برخی‌شان در دل کتابخانه‌ها، موزه‌ها، و مجموعه‌های خصوصی سراسر جهان ناشناخته مانده‌اند.

ولی این مخطوطات حاوی گنجینه‌ای از اطلاعات درباره جهان مولفان و مصرف‌کنندگان این آثار و نیز درباره خود مولفان، دانشمندان، نسخه‌برداران، اساتید، تصویرگران، صحافان، خوش‌نویسان، و دانش‌آموزان گذشته و اکنون است. این نسخه‌های خطی اگرچه چندین قرن قدمت دارند، هنوز برای خوانندگان و دانشمندان امروز فرح‌آمیز و آگاهی‌بخش هستند.

دپارتمان مطالعات خاورمیانه در دانشگاه لایدن به مناسبت گشایش آتی کتابخانه خاورمیانه با همکاری موسسه اسکالیگر مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها را درباره مخطوطات جهان مسلمان برگزار می‌کند. دانشمندان مطرح این حوزه دعوت شده‌اند تا تحقیقات اخیر و جاری خود را درباره مخطوطات منفرد، سنت‌ها و آیین‌های نوشتاری، ویژگی‌های مادی و فنی مخطوطاتی از زبان‌ها، مناطق، و سنت‌های دینی مختلف ارائه دهند. علاوه بر خود مخطوطات، فعالیت جمع‌آوری آنها در گذشته و حال، در جهان مسلمان و بیرون از آن نیز موضوع بحث‌ها است. وقتی از یک مجموعه خطی حرف می‌زنیم منظورمان واقعا چیست؟

در هر نشست بحث سخنران اصلی همراه با حضور یک سخنران مهمان است که آغازگر نشست خواهد بود و نظرات خود را هم ارائه می‌کند. به منظور درک بهتر مخطوطات، نمونه‌هایی از مجموعه مخطوطات شرقی لایدن در اثنای بحث نمایش داده خواهد شد.

فهرست برنامه‌ها

۱۸ اکتبر ۲۰۲۲ – ساعت ۱۷ تا ۱۸

مجموعه قیروان

اسما هلالی (Asma Helali) مدیر پروژه مخطوطات قیروان درباره اقدامات این پروژه برای مطالعه و حفظ پوست‌نوشته‌ها و مخطوطات موجود در شهر رقاده در قیروان، تونس صحبت خواهد کرد.

۸ نوامبر ۲۰۲۲ – ساعت ۱۷ تا ۱۸

مخطوطات شیراز در قرن ۱۶

لاله اولوچ (Lâle Uluç) استاد تاریخ دانشگاه بغازیچی در ترکیه به بحث درباره مخطوطات مصور شیراز از دوران صفویه می‌پردازد.

برای ثبت‌نام اینجا کلیک کنید.

۱۳ دسامبر ۲۰۲۲ – ساعت ۱۷ تا ۱۸

مخطوطات عجمی

Darya Ogorodnikova

برای ثبت نام اینجا کلیک کنید.